Sam­einist í bar­áttu um að fá risabor og gangaþrennu

Héraðsmaðurinn og Egilsstaðabúinn Sveinn Jónsson hvetur núna til þess að Austfirðingar slíðri sverðin í hatrömmum deilum um næstu jarðgöng innan fjórðungsins.

„Það er sérstaklega mikilvægt núna að menn setjist niður og finni sameiginlegu bestu lausnina og það sem allra fyrst. Tíminn líður,“ segir Sveinn í samtali við fréttastofu Sýnar og minnir á að bæði Norðfjarðargöng og ekki síður Fáskrúðsfjarðargöng hafi gjörbreytt samfélaginu fyrir austan.

Hugmyndir Sveins að sáttalausn koma fram í þessu viðtali en hafa áður birst í greinum í héraðsmiðlinum Austurfrétt og núna einnig í viðbrögðum hans við þreifingum hópsins sem stendur á bak við undirskriftasöfnunina Fjarðagöng í forgang.

Fjarðagangahópurinn varpaði því fram á föstudag hvort hópurinn sem styður Fjarðarheiðargöng væri tilbúinn að sameinast í baráttu um að flýta enn frekar fyrir Fjarðagöngum og fá þriðju göngin inn í myndina, sem sagt úr Mjóafirði til Héraðs.

„Fá þannig hin eiginlegu Samgöng aftur á kortið. Gæti það hugsanlega verið lausn sem allir íbúar Mið-Austurlands gætu unað við?“ er spurt á facebooksíðu Fjarðagangahópsins.

Fjarðagöngum verði flýtt

„Húrra fyrir þessu. Úr því sem komið er skal ég vera manna fyrstur til að styðja þessa tillögu og þykir vænt um að forsvarsmenn Fjarðaganga eru að sjá ljósið og rétta sáttahönd,“ svarar Sveinn á heimasíðunni, sem 77 ára gamall er enn virkur þátttakandi í umræðum um framfaramál Austurlands.

Við lok jarðgangaborana við Kárahnjúka árið 2008 fjallaði Stöð 2 um óskir ráðamanna á Austfjörðum um að halda eftir í landinu einum þriggja bora Impregilo:

Sveinn Jónsson hefur um áraraðir verið einn helsti áhrifamaður Héraðsmanna. Hann kemur frá sjálfu höfuðbólinu Egilsstöðum, sem þéttbýlið byggðist út frá. Hann sat lengi í bæjarstjórn Egilsstaða, sem núna er hluti Múlaþings, var formaður bæjarráðs og gegndi forystustörfum á vettvangi Samtaka sveitarfélaga á Austurlandi og Austurbrúar. Þá settist hann margoft inn á Alþingi sem varaþingmaður Alþýðubandalagsins í þrjú kjörtímabil.

Samtímis var Sveinn framámaður í atvinnulífi Austfirðinga, rak verkfræðistofu, var byggingarfulltrúi og bæjarverkfræðingur Egilsstaða og hafði síðar forystu fyrir margskyns atvinnurekstri og stýrði stórum byggingaverkefnum. Þá kom hann bæði að undirbúningi Kárahnjúkavirkjunar og var í byggingarstjórn álversins á Reyðarfirði.

Efaðist um Fjarðarheiðargöng

„Ég var alla tíð stuðningsmaður þess að fara í Fjarðagöng með tengingu við Hérað, eða svokölluð Samgöng. Eftir að sveitarstjórnarmenn náðu saman um Fjarðarheiðargöng studdi ég þau að sjálfsögðu en hafði þó efasemdir, bæði vegna kostnaðar og einnig taldi ég að erfitt yrði að fá víðtækan stuðning við þá leið,“ segir Sveinn.

Þá segir hann vötn uppi á Fjarðarheiði valda sér áhyggjum gagnvart vatnsleka.

„Ég hallast að tengingu við Hérað með göngum undir Mjóafjarðarheiði, yfir í Slenjudal og Eyvindarárdal. Ef menn vildu halda sig við Fjarðarheiðargöng teldi ég að frekar ætti að skoða að fara undir Gagnheiði og gera þá göng með gatnamótum þar, eða hringtorgi, eins og Færeyingar hafa gert. Annar leggurinn færi til Seyðisfjarðar en hinn til Mjóafjarðar.“

Vill fá risabor í verkið

Sveinn hvetur eindregið til þess að skoðað verði að fá TBM-heilborunarvél til að bora öll göngin í einni lotu. Slík vél með tilheyrandi búnaði segir hann kosta milli fjóra og fimm milljarða króna. Hún geti borað einn og hálfan kílómetra á mánuði. Telur Sveinn að það þyrfti ekki að taka nema fjórtán til fimmtán mánuði að bora alla 21 eða 22 kílómetrana.

„Svona borvélar hafa verið að koma mjög vel út. Afkastagetan er margföld á við hefðbundin sprengd göng.“

Hann segir að á þeim tveimur áratugum sem liðnir séu frá virkjanaframkvæmdunum hafi orðið gríðarlegar framfarir í heilborun jarðganga. Margir nýir framleiðendur hafi bæst við og kostnaður lækkað.

„Áður var talið að til að heilborun borgaði sig þyrftu jarðgöng að vera minnst tíu kilómetra löng. Þetta hefur styst. Núna tala menn um þriggja kílómetra göng og jafnvel að heilborun geti borgað sig í eins kílómetra löngum göngum.

Ég er sannfærður um að þetta er langhagkvæmasta lausnin,“ segir Sveinn Jónsson.

Heilborun rædd á Alþingi árið 2005

Árið 2005, þegar vinna við Kárahnjúka stóð sem hæst, var rætt á Alþingi um þann möguleika að nota heilborun við gerð vegganga. Þáverandi samgönguráðherra, Sturla Böðvarsson, svaraði þá fyrirspurn Birkis Jóns Jónssonar um málið en tilefnið var að áhugamannahópur á Austurlandi sem kallaðist Samgöng, vildi leita til Impregilo um að nýta þá tækni.

Árið 2003 þegar Vegagerðin í fyrra sinn bauð út Héðinsfjarðargöng var hið ítalska Impregilo, verktakinn við Kárahnjúka, meðal bjóðenda í samstarfi við Héraðsverk og Eykt. Tilboð þeirra upp á 9,1 milljarð króna reyndist hins vegar langhæst, 47 prósentum hærra en lægsta boð. Öllum tilboðum var þá hafnað.

Þegar Vegagerðin í annað sinn bauð út göngin árið 2006, þegar hyllti undir lok Kárahnjúkaframkvæmda, var sérstaklega boðið upp á þann valkost að senda inn frávikstilboð miðað við aðra verktilhögun, svo sem heilborun. Eitt slíkt tilboð barst, upp á 8,9 milljarða króna, en það var um 40 prósentum hærra en það lægsta, sem var upp á 5,7 milljarða króna.

Vorið 2008 fjallaði Stöð 2 um hvernig göng austfirskir ráðamenn vildi fá risaborinn til að bora: