Bein útsending: Skóli og nám í víðum skilningi - breytt heimsmynd Atli Ísleifsson skrifar 12. júní 2025 14:30 Viðburðurinn fer fram í Veröld - húsi Vigdísar milli klukkan 15 og 16:30. Vísir/Vilhelm „Skóli og nám í víðum skilningi - breytt heimsmynd“ er yfirskrift málstofu á vegum Menntavísindasviðs Háskóla Íslands sem hefst klukkan 15 og stendur til klukkan 16:30. Aðalerindi málstofunnar flytur Andreas Schleicher sem er forstöðumaður menntadeildar hjá Efnahags- og framfarastofnuninni (OECD) en hægt verður að fylgjast með í beinu streymi í spilaranum að neðan. Dagskrá Kl. 15:00 Opnun - Kolbrún Þ. Pálsdóttir, forseti Menntavísindasvið Kl. 15:10 - Katrín Jakobsdóttir, tekur við fundarstjórn og kynnir Andreas Schleicher. Kl. 15:15 - Andreas Schleicher flytur erindið: From school as the world to the world as the school Að loknu erindi Schleicher stýrir Katrín Jakobsdóttir umræðum. Í tilkynningu segir að erindi Schleicher sé sjötta og síðasta erindi fyrirlestraraðar Menntavísindasviðs HÍ í samstarfi við Miðstöð menntunar og þjónustu, sem beri heitið: Menntakerfi á tímamótum– alþjóðlegar áskoranir og tækifæri þar sem leiðandi alþjóðlegir sérfræðingar stíga á stokk og deila reynslu annarra þjóða. „Í heimi nútímans snýst menntun ekki lengur bara um að kenna nemendum eitthvað, heldur um að hjálpa þeim að þróa áreiðanlegan áttavita og verkfæri til að sigla með sjálfstrausti í gegnum sífellt flóknari, óstöðugri og óvissari heim. Árangur í menntun í dag snýst um að byggja upp forvitni og opna huga, það snýst um samúð og að opna hjörtu og það snýst um hugrekki, að virkja vitræn, félagsleg og tilfinningaleg úrræði okkar til að grípa til aðgerða. Þetta eru jafnframt okkar besta vopn gegn stærstu ógnum á okkar tímum; fáfræði, lokuðum hugum, hatri, lokuðu hjarta og ótta, helsta óvin sjálfræðis. Hlutir sem auðvelt er að kenna og prófa hefur orðið auðvelt að gera stafræna og sjálfvirka. Við kunnum orðið að mennta annars flokks vélmenni, sem kynna að endurtaka það sem við segjum þeim. Á þessari tímum hraða og gervigreindar þurfum við að hugsa betur um hvað gerir okkur að manneskjum. Framtíðin snýst um að para gervigreind tölva við vitræna, félagslega og tilfinningalega færni okkar mannfólks. Hefðbundin nálgun í skólanum er oft sú að skipta vandamálum niður í viðráðanlega bita og síðan að kenna nemendum hvernig eigi að leysa þá. En nútímasamfélög skapa verðmæti með því að sameina mismunandi þekkingarsvið, tengja saman hugmyndir sem áður virtust óskyldar, tengja saman ólík sjónarhorn sem leiðir af sér nýja nálgun. Í fortíðinni nýttu skólar tæknina fyrst og fremst við að styðja við og varðveita núverandi starfshætti og nemendur fóru fram úr skólum þegar þeir tileinkuðu sér nýrri tækni. Nú þurfa skólar að nýta möguleika tækninnar til að umbreyta námi og tengja nemendur á nýjan og öflugan hátt, við þekkingarlindir, með nýstárlegum forritum og hver við annan. Hin hefðbundna nálgun byggðist einnig á því að kennurum og námsefni var skipt eftir námsgreinum og nemendur flokkaðir með væntingar um framtíðarhorfur í starfi; með skólum sem ætlað var að halda nemendum inni og umheiminum úti; með skort á samskiptum við fjölskyldur og tregðu til samstarfs við aðra skóla. Samþætta þarf framtíðina með áherslu á innbyrðis tengsl námsgreina og samþættingu nemenda. Í skólum nútímans læra nemendur venjulega hver fyrir sig og í lok skólaárs vottum við einstaklingsárangur þeirra. En því meira tengdur og hnattvæddur sem heimurinn er, því meira þurfum við frábæra samstarfsmenn og “hljómsveitarstjóra”. Við sáum á tímum heimsfaraldurs hve velferð landa valt á getu fólks til að grípa til sameiginlegra aðgerða. Skólar þurfa að hjálpa nemendum að læra að vera sjálfstæðir í hugsun og þróa sjálfsmynd sem er meðvituð um fjölhyggju nútímasamfélags. Þetta er mikilvægt. Í starfi, heima og í samfélaginu mun fólk þurfa víðtækan skilning á því hvernig aðrir lifa, í mismunandi menningu og hefðum og hvernig aðrir hugsa, hvort sem það er sem vísindamenn eða sem listamenn. Í erindinu verður skoðað hvernig kennarar, skólar og skólakerfi geta tekist á við þessar áskoranir. Um Schleicher: Andreas Schleicher er forstöðumaður menntadeildar hjá Efnahags- og framfarastofnuninni (OECD). Hann átti frumkvæði að og hefur umsjón hinni vel þekktu PISA könnun sem er ein stærsta samanburðarrannsókn á sviði menntunar. Hann hefur unnið í yfir 20 ár með ráðherrum og leiðtogum menntamála um allan heim að því að bæta gæði og jöfnuð í menntun. Áður en hann hóf störf hjá OECD var hann greiningarstjóri hjá International Association for Educational Achievement (IEA). Hann lærði eðlisfræði í Þýskalandi og hlaut gráðu í stærðfræði og tölfræði í Ástralíu. Hann hefur hlotið fjölda viðurkenninga og verðlauna, þar á meðal „Theodor Heuss“ verðlaunin, veitt í nafni fyrsta forseta Sambandslýðveldisins Þýskalands fyrir „fyrirmyndar lýðræðislega þátttöku“. Hann gegnir jafnfamt heiðursprófessorsstöðu við háskólann í Heidelberg,“ segir í tilkynningunni. Skóla- og menntamál PISA-könnun Háskólar Grunnskólar Mest lesið Piltur skilinn eftir ber að ofan og skólaus eftir hrottafengna árás Innlent Stöðvuðu menn í ofbeldishug við landamærin Innlent Engir ælupokar notaðir, þetta var núllpokaflug Innlent Hafði komið sér fyrir á háalofti hótels Innlent Dæmdur fyrir líkamsárás í matsalnum Innlent Lögregla lokaði Smáríkinu og Nýju vínbúðinni Innlent Þau kvöddu á árinu 2025 Erlent Tap upp á 130 milljónir og neikvætt eigið fé upp á aðrar 26 Innlent Töpuðu tæpum hundrað milljónum Innlent Minnst fimmtán særðir eftir hnífa- og efnaárás í Japan Erlent Fleiri fréttir Lögreglumenn eltu lausa hesta Lögregla lokaði Smáríkinu og Nýju vínbúðinni Stöðvuðu menn í ofbeldishug við landamærin Piltur skilinn eftir ber að ofan og skólaus eftir hrottafengna árás Dæmdur fyrir líkamsárás í matsalnum Engir ælupokar notaðir, þetta var núllpokaflug Hafði komið sér fyrir á háalofti hótels Tap upp á 130 milljónir og neikvætt eigið fé upp á aðrar 26 Umferðin róleg í kirkjugörðunum Töpuðu tæpum hundrað milljónum Milljónir í sekt fyrir að bakka á konu Þörf á að skerpa á verklagi spítalans í heimilisofbeldismálum Engin jólamessa vegna rafmagnsleysis Klæðning fauk af Stjórnsýsluhúsinu og skemmdi bíla Gleðileg jól, kæru lesendur Einn fluttur á sjúkrahús eftir bílslys Skiluðu hagnaði á kosningaári Hátíðarveisla á kaffistofu Samhjálpar: „Það er ró og friður yfir fólki“ Björgunarsveitin kölluð út í fokverkefni Grjóthrun undir Eyjafjöllum Fátækari eftir að hafa svindlað á ferðakonum Arion banki varar við svikaherferð Innanlandsflugi aflýst Foreldrar skipverjans fá áheyrn í Hæstarétti Hvar er opið á aðfangadag? Innflytjendamálin almenningi efst í huga Bæta við allt að 200 íbúðum og mathöll í Spöngina Maður í umferðarslysi reyndist fíkniefnasali Minni rekstrarkostnaður fyrir eigendur bensínháka Hafnar „jólakveðju“ ríkisins Sjá meira
Aðalerindi málstofunnar flytur Andreas Schleicher sem er forstöðumaður menntadeildar hjá Efnahags- og framfarastofnuninni (OECD) en hægt verður að fylgjast með í beinu streymi í spilaranum að neðan. Dagskrá Kl. 15:00 Opnun - Kolbrún Þ. Pálsdóttir, forseti Menntavísindasvið Kl. 15:10 - Katrín Jakobsdóttir, tekur við fundarstjórn og kynnir Andreas Schleicher. Kl. 15:15 - Andreas Schleicher flytur erindið: From school as the world to the world as the school Að loknu erindi Schleicher stýrir Katrín Jakobsdóttir umræðum. Í tilkynningu segir að erindi Schleicher sé sjötta og síðasta erindi fyrirlestraraðar Menntavísindasviðs HÍ í samstarfi við Miðstöð menntunar og þjónustu, sem beri heitið: Menntakerfi á tímamótum– alþjóðlegar áskoranir og tækifæri þar sem leiðandi alþjóðlegir sérfræðingar stíga á stokk og deila reynslu annarra þjóða. „Í heimi nútímans snýst menntun ekki lengur bara um að kenna nemendum eitthvað, heldur um að hjálpa þeim að þróa áreiðanlegan áttavita og verkfæri til að sigla með sjálfstrausti í gegnum sífellt flóknari, óstöðugri og óvissari heim. Árangur í menntun í dag snýst um að byggja upp forvitni og opna huga, það snýst um samúð og að opna hjörtu og það snýst um hugrekki, að virkja vitræn, félagsleg og tilfinningaleg úrræði okkar til að grípa til aðgerða. Þetta eru jafnframt okkar besta vopn gegn stærstu ógnum á okkar tímum; fáfræði, lokuðum hugum, hatri, lokuðu hjarta og ótta, helsta óvin sjálfræðis. Hlutir sem auðvelt er að kenna og prófa hefur orðið auðvelt að gera stafræna og sjálfvirka. Við kunnum orðið að mennta annars flokks vélmenni, sem kynna að endurtaka það sem við segjum þeim. Á þessari tímum hraða og gervigreindar þurfum við að hugsa betur um hvað gerir okkur að manneskjum. Framtíðin snýst um að para gervigreind tölva við vitræna, félagslega og tilfinningalega færni okkar mannfólks. Hefðbundin nálgun í skólanum er oft sú að skipta vandamálum niður í viðráðanlega bita og síðan að kenna nemendum hvernig eigi að leysa þá. En nútímasamfélög skapa verðmæti með því að sameina mismunandi þekkingarsvið, tengja saman hugmyndir sem áður virtust óskyldar, tengja saman ólík sjónarhorn sem leiðir af sér nýja nálgun. Í fortíðinni nýttu skólar tæknina fyrst og fremst við að styðja við og varðveita núverandi starfshætti og nemendur fóru fram úr skólum þegar þeir tileinkuðu sér nýrri tækni. Nú þurfa skólar að nýta möguleika tækninnar til að umbreyta námi og tengja nemendur á nýjan og öflugan hátt, við þekkingarlindir, með nýstárlegum forritum og hver við annan. Hin hefðbundna nálgun byggðist einnig á því að kennurum og námsefni var skipt eftir námsgreinum og nemendur flokkaðir með væntingar um framtíðarhorfur í starfi; með skólum sem ætlað var að halda nemendum inni og umheiminum úti; með skort á samskiptum við fjölskyldur og tregðu til samstarfs við aðra skóla. Samþætta þarf framtíðina með áherslu á innbyrðis tengsl námsgreina og samþættingu nemenda. Í skólum nútímans læra nemendur venjulega hver fyrir sig og í lok skólaárs vottum við einstaklingsárangur þeirra. En því meira tengdur og hnattvæddur sem heimurinn er, því meira þurfum við frábæra samstarfsmenn og “hljómsveitarstjóra”. Við sáum á tímum heimsfaraldurs hve velferð landa valt á getu fólks til að grípa til sameiginlegra aðgerða. Skólar þurfa að hjálpa nemendum að læra að vera sjálfstæðir í hugsun og þróa sjálfsmynd sem er meðvituð um fjölhyggju nútímasamfélags. Þetta er mikilvægt. Í starfi, heima og í samfélaginu mun fólk þurfa víðtækan skilning á því hvernig aðrir lifa, í mismunandi menningu og hefðum og hvernig aðrir hugsa, hvort sem það er sem vísindamenn eða sem listamenn. Í erindinu verður skoðað hvernig kennarar, skólar og skólakerfi geta tekist á við þessar áskoranir. Um Schleicher: Andreas Schleicher er forstöðumaður menntadeildar hjá Efnahags- og framfarastofnuninni (OECD). Hann átti frumkvæði að og hefur umsjón hinni vel þekktu PISA könnun sem er ein stærsta samanburðarrannsókn á sviði menntunar. Hann hefur unnið í yfir 20 ár með ráðherrum og leiðtogum menntamála um allan heim að því að bæta gæði og jöfnuð í menntun. Áður en hann hóf störf hjá OECD var hann greiningarstjóri hjá International Association for Educational Achievement (IEA). Hann lærði eðlisfræði í Þýskalandi og hlaut gráðu í stærðfræði og tölfræði í Ástralíu. Hann hefur hlotið fjölda viðurkenninga og verðlauna, þar á meðal „Theodor Heuss“ verðlaunin, veitt í nafni fyrsta forseta Sambandslýðveldisins Þýskalands fyrir „fyrirmyndar lýðræðislega þátttöku“. Hann gegnir jafnfamt heiðursprófessorsstöðu við háskólann í Heidelberg,“ segir í tilkynningunni.
Skóla- og menntamál PISA-könnun Háskólar Grunnskólar Mest lesið Piltur skilinn eftir ber að ofan og skólaus eftir hrottafengna árás Innlent Stöðvuðu menn í ofbeldishug við landamærin Innlent Engir ælupokar notaðir, þetta var núllpokaflug Innlent Hafði komið sér fyrir á háalofti hótels Innlent Dæmdur fyrir líkamsárás í matsalnum Innlent Lögregla lokaði Smáríkinu og Nýju vínbúðinni Innlent Þau kvöddu á árinu 2025 Erlent Tap upp á 130 milljónir og neikvætt eigið fé upp á aðrar 26 Innlent Töpuðu tæpum hundrað milljónum Innlent Minnst fimmtán særðir eftir hnífa- og efnaárás í Japan Erlent Fleiri fréttir Lögreglumenn eltu lausa hesta Lögregla lokaði Smáríkinu og Nýju vínbúðinni Stöðvuðu menn í ofbeldishug við landamærin Piltur skilinn eftir ber að ofan og skólaus eftir hrottafengna árás Dæmdur fyrir líkamsárás í matsalnum Engir ælupokar notaðir, þetta var núllpokaflug Hafði komið sér fyrir á háalofti hótels Tap upp á 130 milljónir og neikvætt eigið fé upp á aðrar 26 Umferðin róleg í kirkjugörðunum Töpuðu tæpum hundrað milljónum Milljónir í sekt fyrir að bakka á konu Þörf á að skerpa á verklagi spítalans í heimilisofbeldismálum Engin jólamessa vegna rafmagnsleysis Klæðning fauk af Stjórnsýsluhúsinu og skemmdi bíla Gleðileg jól, kæru lesendur Einn fluttur á sjúkrahús eftir bílslys Skiluðu hagnaði á kosningaári Hátíðarveisla á kaffistofu Samhjálpar: „Það er ró og friður yfir fólki“ Björgunarsveitin kölluð út í fokverkefni Grjóthrun undir Eyjafjöllum Fátækari eftir að hafa svindlað á ferðakonum Arion banki varar við svikaherferð Innanlandsflugi aflýst Foreldrar skipverjans fá áheyrn í Hæstarétti Hvar er opið á aðfangadag? Innflytjendamálin almenningi efst í huga Bæta við allt að 200 íbúðum og mathöll í Spöngina Maður í umferðarslysi reyndist fíkniefnasali Minni rekstrarkostnaður fyrir eigendur bensínháka Hafnar „jólakveðju“ ríkisins Sjá meira