Gervigreind: Ný tímamót í mannlegri sögu Sigvaldi Einarsson skrifar 3. janúar 2025 07:00 Við lifum á tímum þar sem tækniframfarir hafa umbreytt heiminum á áður óhugsandi hátt. Gervigreind (e. artificial intelligence) er ekki lengur framtíðartækni; hún er hluti af daglegu lífi okkar og hefur áhrif á allt frá heilsugæslu til sköpunargáfu. En hvernig getum við tryggt að þessi tækni verði nýtt á sem farsælastan hátt? Hvað gerðist árið 2024? Árið 2024 var stórkostlegt fyrir gervigreind. Með framþróun á sviði tungumálalíkana, sem gerðu samræður milli manna og véla eðlilegri en nokkru sinni fyrr, opnuðust dyr að áður óþekktum tækifærum. Fyrirtæki tóku tæknina í notkun til að bæta þjónustu, og almenningur nýtti hana til að leysa dagleg verkefni, allt frá textagerð til listsköpunar. Sundar Pichai, forstjóri Google, sagði árið 2024 marka tímamót: „Gervigreind er djúpstæðari en rafmagn eða eldur, því hún endurskilgreinir getu okkar sjálfra.“ Hvað bíður okkar árið 2025? Á komandi ári má búast við að gervigreind færist enn nær hjarta samfélagsins: Heilbrigðisþjónusta: Snemmbær greining sjúkdóma, persónubundnar meðferðir og þróun nýrra lyfja. Menntun: Námsefni verður aðlagað að þörfum hvers nemanda. Sjálfvirkni: Framleiðsla verður skilvirkari, sem stuðlar að nýjum atvinnugreinum og störfum. Listsköpun: Listamenn munu nýta gervigreind til að skapa verk sem brúa bilið milli manna og véla. Snjallborgir: Betri nýting auðlinda og skilvirkari þjónusta í þéttbýli. Demis Hassabis, forstjóri DeepMind, sagði: „Gervigreind mun ekki bara leysa vandamál – hún mun hjálpa okkur að sjá nýjar lausnir.“ Áskoranir og tækifæri Þrátt fyrir bjartsýni er ljóst að við verðum að nálgast gervigreind af varfærni: Siðferðileg ábyrgð: Við þurfum að tryggja gagnsæi og réttlæti í notkun gervigreindar. Nick Bostrom, heimspekingur, segir: „Ábyrg stjórnun gervigreindar er lykillinn að framtíð okkar.“ Persónuvernd: Mikilvægt er að tryggja að gögn séu notuð með ábyrgum hætti. Hlutdrægni: Gervigreind þarf að forðast að viðhalda fordómum sem kunna að vera til staðar í þjálfunargögnum. Áhrif á vinnumarkað: Þó að ný störf skapist, þurfa samfélög að búa sig undir að sum störf hverfi. Yuval Noah Harari hefur bent á mikilvægi menntunar: „Við þurfum að undirbúa fólk fyrir störf framtíðarinnar með því að fjárfesta í menntun og þjálfun.“ Hvað getur þú gert? Gervigreind er ekki ópersónuleg tækni, heldur verkfæri sem endurspeglar okkar eigin ákvarðanir og gildi. Með því að fræðast og taka þátt í umræðunni getum við tryggt að hún verði nýtt til að bæta samfélagið. Framtíðin er núna – og með ábyrgri þróun getur gervigreind orðið eitt öflugasta tæki mannkynsins til að skapa réttlátari, skilvirkari og bjartari heim. Höfundur er eilífðar MBA nemandi um framtíðina í stafrænum heimi gervigreindar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gervigreind Tækni Sigvaldi Einarsson Mest lesið Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Sjá meira
Við lifum á tímum þar sem tækniframfarir hafa umbreytt heiminum á áður óhugsandi hátt. Gervigreind (e. artificial intelligence) er ekki lengur framtíðartækni; hún er hluti af daglegu lífi okkar og hefur áhrif á allt frá heilsugæslu til sköpunargáfu. En hvernig getum við tryggt að þessi tækni verði nýtt á sem farsælastan hátt? Hvað gerðist árið 2024? Árið 2024 var stórkostlegt fyrir gervigreind. Með framþróun á sviði tungumálalíkana, sem gerðu samræður milli manna og véla eðlilegri en nokkru sinni fyrr, opnuðust dyr að áður óþekktum tækifærum. Fyrirtæki tóku tæknina í notkun til að bæta þjónustu, og almenningur nýtti hana til að leysa dagleg verkefni, allt frá textagerð til listsköpunar. Sundar Pichai, forstjóri Google, sagði árið 2024 marka tímamót: „Gervigreind er djúpstæðari en rafmagn eða eldur, því hún endurskilgreinir getu okkar sjálfra.“ Hvað bíður okkar árið 2025? Á komandi ári má búast við að gervigreind færist enn nær hjarta samfélagsins: Heilbrigðisþjónusta: Snemmbær greining sjúkdóma, persónubundnar meðferðir og þróun nýrra lyfja. Menntun: Námsefni verður aðlagað að þörfum hvers nemanda. Sjálfvirkni: Framleiðsla verður skilvirkari, sem stuðlar að nýjum atvinnugreinum og störfum. Listsköpun: Listamenn munu nýta gervigreind til að skapa verk sem brúa bilið milli manna og véla. Snjallborgir: Betri nýting auðlinda og skilvirkari þjónusta í þéttbýli. Demis Hassabis, forstjóri DeepMind, sagði: „Gervigreind mun ekki bara leysa vandamál – hún mun hjálpa okkur að sjá nýjar lausnir.“ Áskoranir og tækifæri Þrátt fyrir bjartsýni er ljóst að við verðum að nálgast gervigreind af varfærni: Siðferðileg ábyrgð: Við þurfum að tryggja gagnsæi og réttlæti í notkun gervigreindar. Nick Bostrom, heimspekingur, segir: „Ábyrg stjórnun gervigreindar er lykillinn að framtíð okkar.“ Persónuvernd: Mikilvægt er að tryggja að gögn séu notuð með ábyrgum hætti. Hlutdrægni: Gervigreind þarf að forðast að viðhalda fordómum sem kunna að vera til staðar í þjálfunargögnum. Áhrif á vinnumarkað: Þó að ný störf skapist, þurfa samfélög að búa sig undir að sum störf hverfi. Yuval Noah Harari hefur bent á mikilvægi menntunar: „Við þurfum að undirbúa fólk fyrir störf framtíðarinnar með því að fjárfesta í menntun og þjálfun.“ Hvað getur þú gert? Gervigreind er ekki ópersónuleg tækni, heldur verkfæri sem endurspeglar okkar eigin ákvarðanir og gildi. Með því að fræðast og taka þátt í umræðunni getum við tryggt að hún verði nýtt til að bæta samfélagið. Framtíðin er núna – og með ábyrgri þróun getur gervigreind orðið eitt öflugasta tæki mannkynsins til að skapa réttlátari, skilvirkari og bjartari heim. Höfundur er eilífðar MBA nemandi um framtíðina í stafrænum heimi gervigreindar.
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun