Ráðherrar vísa hver á annan um franskarnar: Sigmar segir Bjarna þurfa að taka nefið upp úr stórfyrirtækjunum

Það markaði tímamót í síðasta mánuði þegar Þykkabæjar hætti að framleiða franskar kartöflur. Þar með hafði öll innlend framleiðsla á frönskum lagst af. En það hefur ekki breytt því að verndartollar á innfluttar franskar kartöflur eru enn þá háir, 46% á franskar frá innflutningsríkjum.

Tollarnir hafa sitt að segja. Í Mini-garðinum hjá Sigmari Vilhjálmssyni kostar skammturinn af frönskum 995 krónur. Að afnema tollinn, eins og Samtök atvinnurekenda hafa kallað eftir, gæti haft töluverð áhrif.

„Franskaskammtur seldur út frá okkur gæti lækkað um 300 krónur miðað við okkar framlegð,“ segir Sigmar Vilhjálmsson, veitingamaður og formaður Atvinnufélagsins, í samtali við fréttastofu. 

„Í fréttum vikunnar var verið að tala um gengi Samherja, stærsta útflutningsfyrirtækisins. Þeir eru að velta 57 milljörðum, þeir eru með fjóra milljarða í hagnað og borga 400 milljónir í veiðigjöld, sem er það sama og er verið að borga í tollum af frönskum kartöflum í 1,7 milljarða veltu. Þannig að auðvitað sér maður að íslenskir neytendur eru látnir borga háa tolla fyrir vöru og þjónustu á meðan útflutningsgreinarnar, sjávarútvegurinn, er að hlífa erlendum neytendum,“ segir Sigmar.

Án tollsins mætti gera ráð fyrir að verð til neytenda gæti lækkað um tæpan þriðjung. Það gildir einnig í matvöruverslunum eins og sýnt er í innslaginu hér að ofan. Það munar um minna, frá 2020 hafa Íslendingar greitt 800 milljónir í tolla vegna franskra. 

Hver finnst þér að ætti að taka til hendinni í þessu?

„Það berast auðvitað öll spjót að einum manni sem hefur setið hvað lengst Íslendinga í sæti fjármálaráðherra,“ segir Sigmar. „Hann þarf svolítið að taka nefið uppúr stórfyrirtækjunum og fara að horfa til lítilla og meðalstórra fyrirtækja í þessu landi.“

Fjármálaráðherra eða matvælaráðherra?

Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra segir í samtali við fréttastofu að þar sem verndartollurinn sé hættur að þjóna tilgangi sínum, sé tilefni til að velta fyrir sér hvort hann eigi rétt á sér yfirleitt. 

Þannig að þú ætlar að taka þetta til skoðunar með frönsku kartöflurnar? 

„Þetta er ekki á mínu borði,“ segir Bjarni. „Þetta er hjá landbúnaðarráðherranum eða matvælaráðherranum, að vinna að tollfrelsi með landbúnaðarafurðir. Ég er hlynntur því að lækka tolla. Þetta er oft og tíðum bara skattur á íslenska neytendur.“

Þetta liggur hjá matvælaráðherra, ekki fjármálaráðherra, segir fjármálaráðherra, en í bréfi til Samtaka atvinnurekenda segir matvælaráðherra: Þetta liggur hjá fjármálaráðherra, ekki matvælaráðherra.

Félag atvinnurekenda hefur síðan sent fjármálaráðherra erindi og bent á að verndartollur á franskar kartöflur verndi ekkert lengur, eftir að eini innlendi framleiðandi vörunnar hætti framleiðslu. 

Engin svör hafa fengist við erindinu. Á vef félagsins er haft eftir Ólafi Stephensen, framkvæmdastjóra samtakanna: „Það er talsvert í húfi fyrir íslenska neytendur, verslunina og veitingageirann að fella niður þennan verndartoll sem ekkert verndar lengur. Tollarnir nema 300-400 milljónum á ári og á tímum þegar matarverð hækkar stöðugt munar um slíkar fjárhæðir. Besta svarið frá fjármálaráðherranum væri frumvarp um niðurfellingu tollsins strax á haustþinginu.“