Fagna breytingunum en hætta ekki að berjast

Inga Sæland félags-og húsnæðismálaráðherra segir að fólk sem hafi verið fast í fátæktargildru fái flestar krónur í vasann.

Hátt í þrjátíu þúsund manns fengu hærri örorku-og endurhæfingarlífeyrisgreiðslur frá Tryggingastofnun í morgun þegar nýtt glænýtt kerfi var tekið í gagnið í fyrsta skipti. Nýtt örorku -og endurhæfingarkerfi var kynnt í Grósku sem á að vera einfaldara, skilvirkara gagnsærra og réttlátara en fyrri kerfi.

Í stað þess að einblína á hvað er að er fyrst og fremst horft á hvað viðkomandi getur gert og við hvaða aðstæður. Tuttugu milljarðar verða aukalega lagðir í kerfið til hækkunar. Þegar hefur verið gert ráð fyrir þeirri fjármögnun í fjárlögum þessa árs og verður að sögn Ingu að auki komandi ára. 

Nýtt frítekjumark fyrir fólk sem er með hlutaörorkulífeyri nemur nú 350 þúsund krónum.

„Þar til við náum þeim áfanga að allir fái 450 þúsund krónur skatta- og skerðingarlaust er ég búin að tryggja að það verður jólabónus greiddur aukalega í desember á hverju ári. Það er skatta- og skerðingarlaus eingreiðsla sem kemur í desember,“ segir Inga. 

Tíminn leiði í ljós hvernig gengur

Alma Ýr Ingólfsdóttir formaður Öryrkjabandalagsins segir breytinguna stór tímamót. Hún tekur undir með Ingu um að kerfið sé manneskjulegra og aukið tillit sé tekið til þeirra sem þurfa að nýta sér almannatryggingakerfið.

„Við höfum lengi barist fyrir því að kerfið verði einfaldað og gert skilvirkara, og mér sýnist það hafa tekist til. En svo þarf tíminn náttúrlega að leiða í ljós hvernig þetta fer. En auðvitað fögnum við því að þessum áfanga hafi verið náð.“

Er eitthvað sem þú hefðir vilja sjá gert öðruvísi?

„Jájá, og við skrifuðum margar athugasemdir og umsagnir og áttum marga fundi með nefndarmönnum á nefndarsviði Alþingis, ráðuneytisstarfsmönnum og þeim sem koma til með að sinna þessu. Við bentum á að það var ýmislegt sem við hefðum viljað sjá tekið til greina,“ segir Alma.

Hún nefnir atriði í almannatryggingalöggjöfinni, til dæmis tekjutengingu við fjármagnstekjur maka og víxlverkun á greiðslum úr lífeyrissjóðum. 

„Það er eitthvað sem við munum koma til með að halda áfram að berjast fyrir.“

„Breyting og bylting“

Fjöldi fólks úr stjórnsýslu og opinbera kerfinu fylgdust með kynningu á nýja kerfinu í morgun. Margir töluðu um að hér væri um byltingu að ræða. 

„Nú er verið að meta einstaklinga út frá getu þeirra, hvað eru þeir tilbúnir og hvaða styrkleika hafa þeir? Hvar liggur áhugasviðið til þess að taka þátt á hinum almenna vinnumarkaði? Í því felst þetta, það er búið að hækka frítekjumarkið og breyta kerfinu þannig að það er mun sveigjanlegra en það var. Þetta er mikil breyting og bylting,“ segir Unnur Sverrisdóttir forstjóri Vinnumálastofnunar. 

Sigríður Dóra Magnúsdóttir forstjóri Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins tekur í sama streng. 

„Þetta er mjög mikil breyting og mjög jákvæð breyting fyrir okkar skjólstæðinga. Að þeim bjóðist að taka þátt í lífinu og hafi fleiri úrræði.“