„Eru ekki allir pínu einhverfir í dag?“ Andrea Ólafsdóttir skrifar 17. júlí 2024 16:31 Já þú verður kannski þreyttur eftir að hafa verið í margmenni í 1-2 klst. En svo ferðu sáttur að sofa eftir daginn og ert góður á morgun... Ég fæ andlega köfnunartilfinningu í margmenni... jú ég get skemmt mér þrátt fyrir það, en ég mun þurfa að taka a.m.k. allan morgundaginn til að jafna mig, losna við suðið í eyrunum (eða lækka tíðnina í því þar til hún er „bærileg“), minnka höfuðverkinn, vinna úr hverju einasta smáatriði sem gerðist, gerðist næstum því og gerðist ekki. Ég höndla ekki að setjast á kaffihús daginn eftir því höfuðið á mér færi yfirum eftir 1-2 mínútur (5-10 mín á venjulegum degi)... en það er ekki þar með sagt að ég segi nei við þig ef þú býður mér, því mér þykir vænt um þig og ég veit hvað þú elskar að fara á kaffihús, þannig að ég kyngi mínum óþægindum svo að þér líði betur... og bæti þar með við rúmum sólahring sem ég þarf til að jafna mig... Ímyndaðu þér að þú sért að eiga í samtali við manneskju sem situr á móti þér við borð, en sitthvoru megin við þig sitja manneskjur þétt upp við þig og öskra á hvort annað alveg uppvið sitthvort eyrað þitt, en það er argasti dónaskapur að gera neitt annað í því en að ignora öskrið og einbeita sér að samtalinu við manneskjuna á móti þér á meðan þið eruð bæði að taka ykkur góðan tíma í að klára kaffið og kleinuna... Þarft þú randomly að loka þig af, nánast eins og uppúr þurru af því þú ert með einhverja yfirþyrmandi tilfinningu sem þú bara getur ekki gert þér grein fyrir, en þú veist að það er ekki gott fyrir þig né aðra að vera í kringum fólk? Það gerist a.m.k. einu sinni á dag hjá mér... Þegar ég á erfitt með hlutina, þá er ég aumingi, letingi, barnaleg, vitleysingur, fáviti, þrjóskupúki, illa innrætt, sjálfselsk og allskonar fleiri neikvæð orð... en guð forði mér frá einhverfustimplinum... það meikar miklu meira sens fyrir fólki að ég sé annaðhvort aumingi eða einhver evil mastermind frekar en að ég sé einhverf... Ég hef nú ekki þurft mikla aðstoð hingað til... JÚ!!! Allt mitt líf hef ég þurft á auka-aðstoð að halda! En í staðinn fæ ég öll ljótu orðin á mig sem stimpil og fæ þ.a.l. oft töluvert minni aðstoð en almennt gengur og gerist hjá fólki... Ég er ekki hálf-heimilislaus, á kúpunni að díla við lamandi kvíða og þunglyndi sem eru mér svo eðlilegar tilfinningar eftir 35 ára gaslýsingar af því ég fékk jafnmikinn stuðning og allir aðrir... Nei, ég fékk skammirnar og áhyggjusvipinn... „Þú verður að passa þig að vera ekki svona hreinskilin!“ ... á ég þá frekar að ljúga alltaf? Ég hef nóg annað að hugsa um heldur en að hugsa upp einhverja lygi sem ég þarf svo að spinna í kringum... „Hættu að taka öllu svona bókstaflega!“ ... Segðu bara það sem þú meinar og vertu skýr, það minnkar misskilning! „Þú sagðir mér að þú ætlaðir ekki að gera þetta!“ .... þú spurðir mig ekki hvort ég „ætli“ að gera þetta, þú spurðir mig hvort ég væri einhverntíman að fara að „nenna“ því því og nei ég nenni því því aldrei, en það er ekki þar með sagt að ég ætli ekki að gera það... oft þarf maður að gera hluti sem maður nennir ekki... en núna ert þú í fýlu út í mig af því þú spurðir ekki réttu spurningarinnar og það er á allan hátt mér að kenna... ég átti að vita betur... Þó ég sé einhverf, þá er ekki þar með sagt að það sé eitthvað að mér... samfélagið er bara ekki tilbúið að taka mér eins og ég er... Þegar þú sérð „vöntun“ í mér eða öðru einhverfu fólki, þá sjáum við „vöntun“ á öðrum stöðum hjá „venjulegu“ fólki, eins og t.d. að þurfa skólastofnun til að segja þér að leita á netinu að upplýsingum um efnið sem þú hefur áhuga á og læra síðan minna á 1 ári heldur en við gerum á 1 mánuði af því að 1. þú ert að gera þetta fyrir skólann á meðan við erum að gera þetta fyrir okkur sjálf 2. Þér tekst ekki að ná hyperfókus og drekkja þér í efninu í marga klukkutíma í senn, gleymandi að borða, frestandi klósettferðum eins og lífið liggi við og fá svo þungan og djúpan pirring sem skín í augunum ef einhver skildi óvart voga sér að trufla þig á meðan þú ert að skoða stjórnaskipulag í Buthan, eða um 4 ára valdatíð Caligula eða hvernig eldsneyti nýtist best í geimflaugum og af hverju... eða eitthvað álíka... Það er hægt að tala fyrir því að það sé margt annað sem lært er á um.þ.b. 9 mánaða skólaári heldur en þetta eina fag... en við höfum þá 8 mánuði til að læra það í rólegheitum... ef við gætum einhverntíman lært „rólega“ þ.e.a.s.- það er yfirleitt all in eða alls ekki... If you want research done well.. trust an autistic person with a special interest to do it for you... they'll be thrilled and you won't be disappointed! Höfundur er áhugaskrifari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Einhverfa Mest lesið Þorgerður í sömu vörn og varðstjórinn Tómas Þór Þórðarson Skoðun „Hugsanleg áhrif“ Íslands innan ESB Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Mamma fékk fjórar milljónir fyrir að eignast þig í apríl Guðfinna Kristín Björnsdóttir Skoðun Hver er staða fæðuöryggis á Íslandi? Hanna Katrín Friðriksson Skoðun Horfir barnið þitt á klám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir Skoðun Lestrarkunnátta barna batnar ekki með einni bók á hverja fimmtán nemendur Eydís Inga Valsdóttir Skoðun Hversu ört getur höfuðborgin stefnt að breyttum ferðavenjum? Samúel Torfi Pétursson Skoðun 34 milljónir fyrir póstnúmerið Elliði Vignisson Skoðun Frá friðarsjálfsblekkingu til raunverulegs öryggis Daði Freyr Ólafsson Skoðun Þegar Inga Sæland sendir reikninginn á næsta borð Einar Þorsteinsson Skoðun Skoðun Skoðun Samstarf og samhæfing á breiðum grunni þjóðaröryggis Víðir Reynisson skrifar Skoðun 10 tonn af textíl á dag Birgitta Stefánsdóttir,Freyja Pétursdóttir skrifar Skoðun Sjúkraliðar er fólkið sem skiptir máli Sandra B. Franks skrifar Skoðun Hversu ört getur höfuðborgin stefnt að breyttum ferðavenjum? Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Horfir barnið þitt á klám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Frá friðarsjálfsblekkingu til raunverulegs öryggis Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Lestrarkunnátta barna batnar ekki með einni bók á hverja fimmtán nemendur Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður í sömu vörn og varðstjórinn Tómas Þór Þórðarson skrifar Skoðun Hver er staða fæðuöryggis á Íslandi? Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun „Hugsanleg áhrif“ Íslands innan ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frá friði til vígvæðingar: Höfnum nýrri varnar- og öryggisstefnu utanríkisráðherra Steinunn Þóra Árnadóttir,Einar Ólafsson skrifar Skoðun Þungaflutningar og vegakerfið okkar Haraldur Þór Jónsson skrifar Skoðun Stærsta öryggismál barna í dag eru samskipti, mörk og viðbrögð við grun um ofbeldi Arnrún María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum ólöglegan flutning barna Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar Inga Sæland sendir reikninginn á næsta borð Einar Þorsteinsson skrifar Skoðun Erlendar rætur: Hornsteinn framfara, ekki ógn Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Virðingarleysið meiðir Sigurbjörg Ottesen skrifar Skoðun Kjarninn og hismið Magnús Magnússon skrifar Skoðun „Hættu að kenna innflytjendum um að tala ekki íslensku. Við erum ekki vandamálið“ Ian McDonald skrifar Skoðun Brjálæðingar taka völdin Elín Ebba Ásmundsdóttir skrifar Skoðun Ég og Dagur barnsins HRÓPUM á úrlausnir … Hvað með þig? Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi Guðbjörg S. Bergsdóttir,Rannveig Þórisdóttir skrifar Skoðun Ætti Sundabraut að koma við í Viðey? Ólafur William Hand skrifar Skoðun Ekki klikka! Því það er enginn eins og Julian Íris Björk Hreinsdóttir skrifar Skoðun Þess vegna er vond hugmynd hjá Reykjavíkurborg að tekjutengja leikskólagjöld Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Mamma fékk fjórar milljónir fyrir að eignast þig í apríl Guðfinna Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun 34 milljónir fyrir póstnúmerið Elliði Vignisson skrifar Skoðun Spyrnum við fótum – eflum innlenda fjölmiðla, líka RÚV Kristján Ra. Kristjánsson skrifar Skoðun Staðreyndir um fasteignagjöld í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir,Sverrir Bergmann Magnússon,Sigurrós Antonsdóttir,Halldóra Fríða Þorvaldsdóttir,Bjarni Páll Tryggvason,Díana Hilmarsdóttir,Helga María Finnbjörnsdóttir skrifar Skoðun Þegar rykið sest: Verndartollar ESB og áhrifin á EES Hallgrímur Oddsson skrifar Sjá meira
Já þú verður kannski þreyttur eftir að hafa verið í margmenni í 1-2 klst. En svo ferðu sáttur að sofa eftir daginn og ert góður á morgun... Ég fæ andlega köfnunartilfinningu í margmenni... jú ég get skemmt mér þrátt fyrir það, en ég mun þurfa að taka a.m.k. allan morgundaginn til að jafna mig, losna við suðið í eyrunum (eða lækka tíðnina í því þar til hún er „bærileg“), minnka höfuðverkinn, vinna úr hverju einasta smáatriði sem gerðist, gerðist næstum því og gerðist ekki. Ég höndla ekki að setjast á kaffihús daginn eftir því höfuðið á mér færi yfirum eftir 1-2 mínútur (5-10 mín á venjulegum degi)... en það er ekki þar með sagt að ég segi nei við þig ef þú býður mér, því mér þykir vænt um þig og ég veit hvað þú elskar að fara á kaffihús, þannig að ég kyngi mínum óþægindum svo að þér líði betur... og bæti þar með við rúmum sólahring sem ég þarf til að jafna mig... Ímyndaðu þér að þú sért að eiga í samtali við manneskju sem situr á móti þér við borð, en sitthvoru megin við þig sitja manneskjur þétt upp við þig og öskra á hvort annað alveg uppvið sitthvort eyrað þitt, en það er argasti dónaskapur að gera neitt annað í því en að ignora öskrið og einbeita sér að samtalinu við manneskjuna á móti þér á meðan þið eruð bæði að taka ykkur góðan tíma í að klára kaffið og kleinuna... Þarft þú randomly að loka þig af, nánast eins og uppúr þurru af því þú ert með einhverja yfirþyrmandi tilfinningu sem þú bara getur ekki gert þér grein fyrir, en þú veist að það er ekki gott fyrir þig né aðra að vera í kringum fólk? Það gerist a.m.k. einu sinni á dag hjá mér... Þegar ég á erfitt með hlutina, þá er ég aumingi, letingi, barnaleg, vitleysingur, fáviti, þrjóskupúki, illa innrætt, sjálfselsk og allskonar fleiri neikvæð orð... en guð forði mér frá einhverfustimplinum... það meikar miklu meira sens fyrir fólki að ég sé annaðhvort aumingi eða einhver evil mastermind frekar en að ég sé einhverf... Ég hef nú ekki þurft mikla aðstoð hingað til... JÚ!!! Allt mitt líf hef ég þurft á auka-aðstoð að halda! En í staðinn fæ ég öll ljótu orðin á mig sem stimpil og fæ þ.a.l. oft töluvert minni aðstoð en almennt gengur og gerist hjá fólki... Ég er ekki hálf-heimilislaus, á kúpunni að díla við lamandi kvíða og þunglyndi sem eru mér svo eðlilegar tilfinningar eftir 35 ára gaslýsingar af því ég fékk jafnmikinn stuðning og allir aðrir... Nei, ég fékk skammirnar og áhyggjusvipinn... „Þú verður að passa þig að vera ekki svona hreinskilin!“ ... á ég þá frekar að ljúga alltaf? Ég hef nóg annað að hugsa um heldur en að hugsa upp einhverja lygi sem ég þarf svo að spinna í kringum... „Hættu að taka öllu svona bókstaflega!“ ... Segðu bara það sem þú meinar og vertu skýr, það minnkar misskilning! „Þú sagðir mér að þú ætlaðir ekki að gera þetta!“ .... þú spurðir mig ekki hvort ég „ætli“ að gera þetta, þú spurðir mig hvort ég væri einhverntíman að fara að „nenna“ því því og nei ég nenni því því aldrei, en það er ekki þar með sagt að ég ætli ekki að gera það... oft þarf maður að gera hluti sem maður nennir ekki... en núna ert þú í fýlu út í mig af því þú spurðir ekki réttu spurningarinnar og það er á allan hátt mér að kenna... ég átti að vita betur... Þó ég sé einhverf, þá er ekki þar með sagt að það sé eitthvað að mér... samfélagið er bara ekki tilbúið að taka mér eins og ég er... Þegar þú sérð „vöntun“ í mér eða öðru einhverfu fólki, þá sjáum við „vöntun“ á öðrum stöðum hjá „venjulegu“ fólki, eins og t.d. að þurfa skólastofnun til að segja þér að leita á netinu að upplýsingum um efnið sem þú hefur áhuga á og læra síðan minna á 1 ári heldur en við gerum á 1 mánuði af því að 1. þú ert að gera þetta fyrir skólann á meðan við erum að gera þetta fyrir okkur sjálf 2. Þér tekst ekki að ná hyperfókus og drekkja þér í efninu í marga klukkutíma í senn, gleymandi að borða, frestandi klósettferðum eins og lífið liggi við og fá svo þungan og djúpan pirring sem skín í augunum ef einhver skildi óvart voga sér að trufla þig á meðan þú ert að skoða stjórnaskipulag í Buthan, eða um 4 ára valdatíð Caligula eða hvernig eldsneyti nýtist best í geimflaugum og af hverju... eða eitthvað álíka... Það er hægt að tala fyrir því að það sé margt annað sem lært er á um.þ.b. 9 mánaða skólaári heldur en þetta eina fag... en við höfum þá 8 mánuði til að læra það í rólegheitum... ef við gætum einhverntíman lært „rólega“ þ.e.a.s.- það er yfirleitt all in eða alls ekki... If you want research done well.. trust an autistic person with a special interest to do it for you... they'll be thrilled and you won't be disappointed! Höfundur er áhugaskrifari.
Lestrarkunnátta barna batnar ekki með einni bók á hverja fimmtán nemendur Eydís Inga Valsdóttir Skoðun
Skoðun Lestrarkunnátta barna batnar ekki með einni bók á hverja fimmtán nemendur Eydís Inga Valsdóttir skrifar
Skoðun Frá friði til vígvæðingar: Höfnum nýrri varnar- og öryggisstefnu utanríkisráðherra Steinunn Þóra Árnadóttir,Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Stærsta öryggismál barna í dag eru samskipti, mörk og viðbrögð við grun um ofbeldi Arnrún María Magnúsdóttir skrifar
Skoðun „Hættu að kenna innflytjendum um að tala ekki íslensku. Við erum ekki vandamálið“ Ian McDonald skrifar
Skoðun Þess vegna er vond hugmynd hjá Reykjavíkurborg að tekjutengja leikskólagjöld Halla Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Mamma fékk fjórar milljónir fyrir að eignast þig í apríl Guðfinna Kristín Björnsdóttir skrifar
Skoðun Staðreyndir um fasteignagjöld í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir,Sverrir Bergmann Magnússon,Sigurrós Antonsdóttir,Halldóra Fríða Þorvaldsdóttir,Bjarni Páll Tryggvason,Díana Hilmarsdóttir,Helga María Finnbjörnsdóttir skrifar
Lestrarkunnátta barna batnar ekki með einni bók á hverja fimmtán nemendur Eydís Inga Valsdóttir Skoðun