Blysför í Vestmannaeyjum í tilefni 50 ára gosafmælis Kristján Már Unnarsson skrifar 22. janúar 2023 05:51 Frá Heimaey á fjórða degi eldgossins árið 1973, fyrir hálfri öld. Mynd/Ingvar Friðleifsson. Guðni Th. Jóhannesson, forseti Íslands, og Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra heimsækja Vestmannaeyjar á morgun, mánudag, 23. janúar, í tilefni þess að 50 ár verða liðin frá upphafi eldgossins á Heimaey. Hápunktur margvíslegra minningarviðburða í bænum verður blysför frá Landakirkju annaðkvöld að Eldheimum þar sem gossins verður minnst með athöfn sem hefst klukkan 19:30. Dagskrá gosdagsins hefst raunar í Eldheimum á öðrum tímanum í nótt, um líkt leyti og eldgosið hófst fyrir hálfri öld. Nemendur í 10. bekk Grunnskóla Vestmannaeyja flytja fréttatexta og viðtöl sem hljómuðu í Ríkisútvarpinu þann 23. janúar árið 1973. Lesturinn fer fram á heila og hálfa tímanum í tæpan sólarhring í um það bil tíu mínútur í hvert skipti. Lesturinn hefst klukkan 01:30 og mun standa til 19:00. Lesturinn verður í beinu streymi á netinu. Klukkan 12 á hádegi á morgun hefst sérstakur minningarfundur bæjarstjórnar í Ráðhúsinu. Forseti Íslands ávarpar fundinn. Einnig verður rætt um þá viðburði sem efnt verður til á árinu, bæði vegna 50 ára afmælis Heimaeyjargossins en einnig vegna 60 ára afmælis Surrseyjargossins. Hraunið byrjaði að brjóta niður Kirkjubæina, austustu íbúðarhúsin á Heimaey. Myndin var tekin 25. janúar, á þriðja degi eldgossins.Ingvar Friðleifsson Í Einarsstofu stendur yfir sýning undir yfirskriftinni ,,Hefnd Helgafells og eldgosið í garðinum”. Meðal verka til sýnis er frægasta málverk Guðna Hermansen, Hefnd Helgafells. Einnig sýna félagar í Lista- og menningarfélagi Vestmannaeyja nokkur verk. Sýningin verður opin út vikuna á opnunartíma bókasafnsins. Klukkan 14 verður eldri borgurum boðið í Eyjabíó. Sýnd verður heimildarmyndin Útlendingur heima, uppgjör við eldgos eftir Jóhönnu Ýr Jónsdóttir og Sighvat Jónsson. Samverustund hefst á Bókasafninu klukkan 16 í Ingólfsstofu. Þar er gestum boðið að eiga notalega stund, prjóna eða hekla saman, og koma með hugmyndir í tengslum við verkefnið Handgerðar veifur á Goslokahátíð 2023. Í Sagnaheimi klukkan 16:30 verða nemendur leikskólanna í Eyjum og grunnskólans með sýningu: ,,Heimaeyjargosið 1973 með augum yngstu íbúanna.'' Hápunkturinn verður um kvöldið. Klukkan 18:45 verður safnast saman fyrir utan Landakirkju. Þaðan verður lagt af stað í blysför og göngu að Eldheimum klukkan 19:00. Séra Guðmundur Örn Jónsson og séra Viðar Stefánsson fara með blessunarorð við upphaf göngu. Minningarviðburður í Eldheimum hefst svo klukkan 19:30. Þar flytja ávarp forseti Íslands, forsætisráðherra og forseti bæjarstjórnar, Páll Magnússon. Tónlistarflutning annast þær Silja Elsabet Brynjarsdóttir og Helga Bryndís Magnúsdóttir. Hér má rifja upp eldgosið og heyra frásagnir Eyjamanna sem upplifðu hamfarirnar: Heimaeyjargosið 1973 Vestmannaeyjar Eldgos og jarðhræringar Mest lesið „Augljóst að stjórnarandstöðunni hefur gjörsamlega mistekist“ Innlent Vísað á brott vegna vímuefnaneyslu, ekki afskræmds varaforseta Erlent Miðflokkur rýkur upp en Sjálfstæðisflokkur dalar Innlent „Ég mun standa með mínum ráðherra“ Innlent Ný ráðgjafarnefnd Kennedy hyggst endurskoða bólusetningar barna Erlent Hafnaði öllum kröfum Ásthildar Lóu nema einni Innlent Bryndís vill íslenska hermenn á blað Innlent Hvar er Khamenei? Erlent Umbóta þörf til að halda uppi lífsgæðum á Íslandi að mati OECD Innlent Nýju tilboði í Háholt svarað með gagntilboði Innlent Fleiri fréttir Páll hafði betur gegn Aðalsteini í Landsrétti Þyngdi dóm fyrir tilraun til manndráps Færeyingar fagna enn einum jarðgöngunum Vill útbúa lista yfir íslenska hermenn í þágu varna Umbóta þörf til að halda uppi lífsgæðum á Íslandi að mati OECD Vísað á brott vegna vímuefnaneyslu, ekki afskræmds varaforseta Setja 150 milljónir aukalega í að aðstoða Palestínumenn Pólitískt skemmdarverk unnið á höggmynd Hætta þátttöku í alþjóðlegu bólusetningarsamstarfi fyrir börn Mikið viðbragð vegna leka í fiskibáti „Ég mun standa með mínum ráðherra“ „Augljóst að stjórnarandstöðunni hefur gjörsamlega mistekist“ Stígur fram og segir Írani hafa löðrungað Bandaríkin Hafnaði öllum kröfum Ásthildar Lóu nema einni Flakk á fylginu og brunamótamatið vanáætlað Lögregla varar við „Nígeríubréfum“ og öðrum netglæpum „Áreiðanleg gögn“ sanni verulegt tjón á kjarnorkumannvirkjum Veita engar upplýsingar um tilboðið í Háholt Miðflokkur rýkur upp en Sjálfstæðisflokkur dalar Hvar er Khamenei? Nýju tilboði í Háholt svarað með gagntilboði Búast má við töluverðum dembum Ný ráðgjafarnefnd Kennedy hyggst endurskoða bólusetningar barna Tilkynningum til barnaverndar fjölgaði um tíu prósent árið 2024 Tveir skjálftar úti á Reykjaneshrygg Innbrot á veitingastað og grunur um íkveikju í bifreið Stofna sérstakan dómstól vegna árásarglæpa Rússa Veik stofnun skaði fjárhag ríkissjóðs Íslendingur missir leyfið fyrir KFC í Danmörku eftir meiriháttar hneyksli Barnasáttmálinn verið þverbrotinn í barnvænu sveitarfélagi Sjá meira
Dagskrá gosdagsins hefst raunar í Eldheimum á öðrum tímanum í nótt, um líkt leyti og eldgosið hófst fyrir hálfri öld. Nemendur í 10. bekk Grunnskóla Vestmannaeyja flytja fréttatexta og viðtöl sem hljómuðu í Ríkisútvarpinu þann 23. janúar árið 1973. Lesturinn fer fram á heila og hálfa tímanum í tæpan sólarhring í um það bil tíu mínútur í hvert skipti. Lesturinn hefst klukkan 01:30 og mun standa til 19:00. Lesturinn verður í beinu streymi á netinu. Klukkan 12 á hádegi á morgun hefst sérstakur minningarfundur bæjarstjórnar í Ráðhúsinu. Forseti Íslands ávarpar fundinn. Einnig verður rætt um þá viðburði sem efnt verður til á árinu, bæði vegna 50 ára afmælis Heimaeyjargossins en einnig vegna 60 ára afmælis Surrseyjargossins. Hraunið byrjaði að brjóta niður Kirkjubæina, austustu íbúðarhúsin á Heimaey. Myndin var tekin 25. janúar, á þriðja degi eldgossins.Ingvar Friðleifsson Í Einarsstofu stendur yfir sýning undir yfirskriftinni ,,Hefnd Helgafells og eldgosið í garðinum”. Meðal verka til sýnis er frægasta málverk Guðna Hermansen, Hefnd Helgafells. Einnig sýna félagar í Lista- og menningarfélagi Vestmannaeyja nokkur verk. Sýningin verður opin út vikuna á opnunartíma bókasafnsins. Klukkan 14 verður eldri borgurum boðið í Eyjabíó. Sýnd verður heimildarmyndin Útlendingur heima, uppgjör við eldgos eftir Jóhönnu Ýr Jónsdóttir og Sighvat Jónsson. Samverustund hefst á Bókasafninu klukkan 16 í Ingólfsstofu. Þar er gestum boðið að eiga notalega stund, prjóna eða hekla saman, og koma með hugmyndir í tengslum við verkefnið Handgerðar veifur á Goslokahátíð 2023. Í Sagnaheimi klukkan 16:30 verða nemendur leikskólanna í Eyjum og grunnskólans með sýningu: ,,Heimaeyjargosið 1973 með augum yngstu íbúanna.'' Hápunkturinn verður um kvöldið. Klukkan 18:45 verður safnast saman fyrir utan Landakirkju. Þaðan verður lagt af stað í blysför og göngu að Eldheimum klukkan 19:00. Séra Guðmundur Örn Jónsson og séra Viðar Stefánsson fara með blessunarorð við upphaf göngu. Minningarviðburður í Eldheimum hefst svo klukkan 19:30. Þar flytja ávarp forseti Íslands, forsætisráðherra og forseti bæjarstjórnar, Páll Magnússon. Tónlistarflutning annast þær Silja Elsabet Brynjarsdóttir og Helga Bryndís Magnúsdóttir. Hér má rifja upp eldgosið og heyra frásagnir Eyjamanna sem upplifðu hamfarirnar:
Heimaeyjargosið 1973 Vestmannaeyjar Eldgos og jarðhræringar Mest lesið „Augljóst að stjórnarandstöðunni hefur gjörsamlega mistekist“ Innlent Vísað á brott vegna vímuefnaneyslu, ekki afskræmds varaforseta Erlent Miðflokkur rýkur upp en Sjálfstæðisflokkur dalar Innlent „Ég mun standa með mínum ráðherra“ Innlent Ný ráðgjafarnefnd Kennedy hyggst endurskoða bólusetningar barna Erlent Hafnaði öllum kröfum Ásthildar Lóu nema einni Innlent Bryndís vill íslenska hermenn á blað Innlent Hvar er Khamenei? Erlent Umbóta þörf til að halda uppi lífsgæðum á Íslandi að mati OECD Innlent Nýju tilboði í Háholt svarað með gagntilboði Innlent Fleiri fréttir Páll hafði betur gegn Aðalsteini í Landsrétti Þyngdi dóm fyrir tilraun til manndráps Færeyingar fagna enn einum jarðgöngunum Vill útbúa lista yfir íslenska hermenn í þágu varna Umbóta þörf til að halda uppi lífsgæðum á Íslandi að mati OECD Vísað á brott vegna vímuefnaneyslu, ekki afskræmds varaforseta Setja 150 milljónir aukalega í að aðstoða Palestínumenn Pólitískt skemmdarverk unnið á höggmynd Hætta þátttöku í alþjóðlegu bólusetningarsamstarfi fyrir börn Mikið viðbragð vegna leka í fiskibáti „Ég mun standa með mínum ráðherra“ „Augljóst að stjórnarandstöðunni hefur gjörsamlega mistekist“ Stígur fram og segir Írani hafa löðrungað Bandaríkin Hafnaði öllum kröfum Ásthildar Lóu nema einni Flakk á fylginu og brunamótamatið vanáætlað Lögregla varar við „Nígeríubréfum“ og öðrum netglæpum „Áreiðanleg gögn“ sanni verulegt tjón á kjarnorkumannvirkjum Veita engar upplýsingar um tilboðið í Háholt Miðflokkur rýkur upp en Sjálfstæðisflokkur dalar Hvar er Khamenei? Nýju tilboði í Háholt svarað með gagntilboði Búast má við töluverðum dembum Ný ráðgjafarnefnd Kennedy hyggst endurskoða bólusetningar barna Tilkynningum til barnaverndar fjölgaði um tíu prósent árið 2024 Tveir skjálftar úti á Reykjaneshrygg Innbrot á veitingastað og grunur um íkveikju í bifreið Stofna sérstakan dómstól vegna árásarglæpa Rússa Veik stofnun skaði fjárhag ríkissjóðs Íslendingur missir leyfið fyrir KFC í Danmörku eftir meiriháttar hneyksli Barnasáttmálinn verið þverbrotinn í barnvænu sveitarfélagi Sjá meira